Η ιστορία της πόλης μας σε έναν περίπατο

Συμβασιλεύουσα, Συμπρωτεύουσα, «Νύμφη του Θερμαϊκού», είναι μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που έχουν αποδοθεί στην πόλη μας. Το όνομα της το χρωστάει στην ετεροθαλή αδελφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, την Θεσσαλονίκη που σύμφωνα με τον μύθο μεταμορφώθηκε σε γοργόνα και ρωτούσε κάθε ναυτικό που βρίσκονταν στο διάβα της:  «ζει ο Μεγας Αλέξανδρος»; Αλίμονο σε όποιον έλεγε «όχι».. Οι έξυπνοι ναυτικοί απαντούσαν «ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει». Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη με πολυδιάστατο και πολυπολιτισμικό χαρακτήρα, λόγω των πολιτισμών που πέρασαν από αυτήν. Μια βόλτα στο κέντρο της πόλης, μας το αποδεικνύει.

                                                          

    Λευκός Πύργος

Ο Λευκός Πύργος είναι το σύμβολο της πόλης. Η ακριβής χρονολόγηση του δεν είναι γνωστή, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι κτίστηκε στα τέλη του 15^ου αιώνα μχ, μετά την κατάκτηση της πόλης από τους Τούρκους και αντικατέστησε έναν παλαιότερο Βυζαντινό πύργο. Στη μακρόχρονη πορεία του έχει αλλάξει ονόματα και χρήσεις. Τον 18^ο αι αναφέρεται ως «φρούριο της Καλαμαριάς», τον 19^ο αι ως «Πύργος των Γεννιτσάρων» και «Πύργος του αίματος», λόγω των συχνών εκτελέσεων φυλακισμένων. Τη σημερινή του ονομασία την οφείλει σε έναν κατάδικο που για να αποκτήσει την ελευθερία του, άσπρισε το κτίσμα με ασβέστη το 1890. Το 1912 περιήλθε στο Ελληνικό Δημόσιο. Κατά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιήθηκε ως κέντρο διαβιβάσεων των Συμμάχων. Το 1916 φυλασσόταν αρχαιότητες που ανακάλυψαν Βρετανικές δυνάμεις. Επίσης συνέβαλε στην αεράμυνα της πόλης, στέγασε το εργαστήριο Μετεωρολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και τέλος Ναυτοπροσκόπους, μέχρι το 1983 όπου ξεκίνησε  η αναστήλωση του που το ολοκληρώθηκε το 1985 από την 9^η Εφορία Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης. Ο Πύργος είναι κυλινδρικός, με ύψος 33,8 μέτρα και διάμετρο 22,7 μέτρα. Έχει 6 ορόφους που επικοινωνούν με εσωτερικό κλιμακοστάσιο μήκους 120 μέτρων.

 Πλατεία Αριστοτέλους

Η κεντρική πλατεία της πόλης που αποτελεί πόλο έλξης για τους Θεσσαλονικείς και τους τουρίστες. Περπατώντας την μπορεί κανείς να συναντήσει καφετέριες, καταστήματα, ξενοδοχεία, κλπ. Το όνομα της το οφείλει στον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο Αριστοτέλη. Σχεδιάστηκε από τον Γάλλο αρχιτέκτονα, αρχαιολόγο και πολεοδόμο Ερνέστο Έμπραρ το 1917, ενώ η διαμόρφωση της ολοκληρώθηκε μεταξύ της δεκαετίας 1952-1960. Είναι χαρακτηριστικός συνδυασμός Βυζαντινής τεχνοτροπίας και Δυτικοευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής.

Μπέη Χαμάμ

Ανεβαίνοντας την πλατεία Αριστοτέλους και φτάνοντας στην Εγνατία, από δεξιά βλέπουμε το Μπέη Χαμάμ ή Χαμάμ Παράδεισος. Χτίστηκε το 1444 από τον Σουλτάνο Μουράτ Β’, γνωστό και ως Μπέη. Πρόκειται για ένα διπλό χαμάμ με αντρικό και γυναικείο τμήμα. Το Μπέη Χαμάμ λειτουργούσε μέχρι το 1968.

Αρχαία Ρωμαϊκή Αγορά

Με κατεύθυνση προς την Αγίου Δημητρίου, στην οδό Φιλίππου συναντάμε την Αρχαία Ρωμαϊκή αγορά. Χτίστηκε το 42πΧ- 138μΧ. Αποτελούσε εκτός από  άξονα της οικονομικής ζωής της πόλης και κοινωνικό, διοικητικό και πνευματικό  κέντρο. Οι εμπορικές συναλλαγές γινόταν στον κεντρικό αύλιο χώρο. Οι ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν σταδιακά από το  1962 εώς το 1999.

Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου

Ο ναός βρίσκεται στην οδό Αγίου Δημητρίου με Αγίου Νικολάου. Χτίστηκε στα μέσα του 5^ου αι μΧ από τον έπαρχο του Ιλλυρικού Λεόντιο, έπειτα από  την θεραπεία του από ανίατη ασθένεια. Ο ναός κατασκευάστηκε στο σημείο που βρισκόταν το στάδιο που μονομάχησε ο Νέστωρας απέναντι στο γιγαντόσωμο Λυαίο. Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός της εκκλησίας είναι πεντάκλιτη βασιλική. Ο χώρος που ήταν φυλακισμένος ο Άγιος Δημήτριος διατηρήθηκε και διαμορφώθηκε σε κρύπτη. Λεηλατήθηκε το 904 από τους Σαρακηνούς και το 1118 από τους Νορμανδούς. Τον 7^ο αιώνα μΧ καταστράφηκε από πυρκαγιά και το  διάστημα μεταξύ1493-1912 χρησιμοποιήθηκε από τους Τούρκους ως τζαμί. Η μεγάλη πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης το 1917 κατέστρεψαν το ναό και η αποκατάσταση του ολοκληρώθηκε το 1948.

Αλατζά Ιμαρέτ

Το «Πολύχρωμο άσυλο» λόγω των χρωματιστών λίθων που επιλέχθηκαν για την διακόσμηση του Μιναρέ. Ιδρύθηκε το 1484 από τον Ισάκ Πασά. Η χρήση του χώρου ήταν για την στέγαση πτωχοκομείου και Ιερατικής σχολής. Είναι ορατό από την οδό Κασσάνδρου και την οδό Γαλιλαίου.

                                                           Ροτόντα

Επί της οδού Δημητρίου Γούναρη, ξεχωρίζει από απόσταση λόγω του χαρακτηριστικού κυκλικού της σχήματος. Κτισμένη το 306 μΧ, στα χρόνια του αυτοκράτορα Γαλέριου, προς τιμήν, κατά μία εκδοχή, στον Δία. Κατά μια  άλλη περίπτωση κατασκευάστηκε για τη χρήση ως μαυσωλείο του ίδιου του Γαλέριου. Κατά την διάρκεια των Παλαιοχριστιανικών χρόνων, μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό, πιθανότατα για τους Αρχαγγέλους.

Στον χώρο διασώζονται ακόμα και σήμερα παλαιοχριστιανικά ψηφιδωτά.

Το 1590-1591 μετατράπηκε σε τζαμί από τον Σεϊχη Σουλεϊμάν Χορτάτζη Εφέντη κι έγινε προσθήκη του μιναρέ. Το σημερινό της όνομα είναι «Άγιος Γεώργιος».

Το  κτήριο υπέστει σημαντικές ζημιές από τον σεισμό που έπληξε την Θεσσαλονίκη το 1978. Για την αναστήλωση της απαιτήθηκαν μεγάλες επεμβάσεις στο κτήριο. Η ροτόντα είναι ένα από τα προστατευόμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco. 

Καμάρα

Ακολουθώντας τα βήματα των στρατευμάτων του αυτοκράτορα  Γαλέριου, βρισκόμαστε στην πομπική οδό. Λίγα μέτρα πιο κάτω βλέπουμε την Θριαμβική ασπίδα, ευρέως γνωστή ως Καμάρα στην Οδό Εγνατία. Κατασκευάστηκε τον 4^ο αιώνα μΧ προς τιμήν του αυτοκράτορα Γαλέριου, που επέστρεψε νικητής από τους πολέμους κατά των Περσών.